Çalışan Deneyimi Nasıl Tasarlanmalı?

Daha önce detaylı olarak ele aldığımız çalışan deneyiminin tasarım ve kurgulama süreçlerine bu içeriğimizde değineceğiz. 

Bu İçerikte Yer Alan Ana Başlıklar:

Çalışan Deneyimi Tasarımı Nedir?

Çalışan Deneyimi Nasıl Tasarlanmalı?

Çalışan Deneyiminden Sorumlu Departmanlar

Covid-19 ve Çalışan Deneyimi Tasarımı

Userspots Akademi'de online olarak gerçekleşecek Çalışan Deneyimi Tasarımı Eğitimi'ne katılarak; çalışan deneyimini analiz etme tekniklerini, çalışan deneyimini ölçmeyi ve tasarlamayı, çalışma performanslarını artırmanın yollarını ve de çalışanların yolculuk haritalarını oluşturmayı deneyimleyerek öğrenebilirsiniz.

Çalışan Deneyimi Tasarımı Nedir?

Employee Experience Design (EXD) ya da kısaca EX Tasarım olarak bilinen Çalışan Deneyimi Tasarımı kısa bir tanımla çalışan ihtiyaçlarının, taleplerinin ve sorunlarının belirlenmesini ve bunlara etkili çözümler üretilmesi için geliştirilen çözüm ve uygulamalar bütünü. Çalışan deneyimi tasarımı tanımına daha geniş bir açıyla baktığımızda bir kurum için sunduğu çözümlerde sürecin merkezinde çalışanı tüm yönleriyle konumlandırarak ürünleri, hizmetleri, etkinlikleri ve çalışma ortamlarını daha verimli ve motivasyon odaklı kurgulayan deneyim tasarımı uygulaması olduğunu görüyoruz. 

çalışan deneyimi tasarımı

Çalışan Deneyimi Tasarımı, çalışanların duygusal reaksiyonlarını, bazı davranışlarını ve sadakatlerini, çalışma hatta iş dışı hayatlarında dahil deneyimsel ihtiyaçlarını anlamaya ve karşılamaya odaklanan çalışan deneyimi yönetiminin temel bileşenlerinden biridir. Çalışan deneyimi yönetimi (EEM), Kaveh Abhari tarafından deneyimsel ihtiyaçlarını vurgulayan bir yaklaşım olarak çalışanlara olumlu süreçler sunmaya yönelik kavramsallaştırıldı. Çalışan deneyimi yönetimi müşterilerden önce çalışanlara, daha yeni bir tanımla iç müşterilere odaklanan bir iç yaklaşım. Profesyonel ve kişisel gelişimi destekleyen uygulamaları ile klasik insan kaynakları yönetiminin ötesine geçerek çalışanlara ürettikleri bilgi ve hizmet ya da ürün sonucunda memnun ve motive bir çalışan deneyimi yaratma hedefine dayanır.

Çalışan Deneyimi Nasıl Tasarlanmalı?

Başarılı bir çalışan deneyimi tasarlamak ilk olarak çalışanlarınızın hissettiklerini ve düşündüklerini doğru analiz etmekten geçiyor. Çalışan deneyimi tasarımı içinde motivasyon ile yaratıcılığı artırmak için geliştirilen teknik, yöntem ve araçlar sadece İnsan Kaynakları (İK) tarafından değil, aynı zamanda yönetim kadroları ve farklı birimlerce de kullanılır. Deneyimselliğin değişim geçiriyor olması çalışan deneyiminin sürekli güncelleme ihtiyacını doğuruyor. Bu yüzden ölçme ve tasarım, çalışan deneyiminin olmazsa olmazlarından.

Çalışan deneyimi tasarımı, Tasarım Odaklı Düşünme (Design Thinking) metodolojisi üzerine kurulan bir yaklaşım olduğundan öncelikle bu metodolojiye de bir bakmak gerekiyor. İnsanı merkezine alan metodoloji, süreçleri  yeniden tasarlamamızı sağlıyor ve kullanıcılar için öncelikli sorunlara odaklanmamızı sağlıyor.

Tasarım düşüncesinin olumlu sonuçlar elde etmesiyle son yıllarda gittikçe popüler hale geldi. Kurumsal işletmeler, sivil toplum kuruluşları hatta bireysel girişimciler de Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisi ile hareket etmeye başladılar. Metodolojiyi süreçlerine dahil edenler arasında Google, Apple ve Airbnb gibi yüksek marka profiline sahip küresel organizasyonlar da var.

Tasarım Odaklı Düşünme (Design Thinking) metodu 5 adımdan oluşur: empati kur, problemi tanımla, fikir üret, prototiple, test et.

design thinking ve çalışan deneyimi

Süreç ilk aşamada empati ile başlıyor. Empati aşamasında gözlem yapma, etkileşim sağlama yolları ile karşınızdakinin deneyim, motivasyon ve acı noktalarını anlamak, çözüm yolunda ilerlemenize yardımcı oluyor. Bütüncül düşünme, birlikte oluşturma ve öğrenme sayesinde tahmin yürütmeyi ortadan kaldırarak farklı bakış açıları birden fazla çözüm önerisi ortaya konulabilir. Bir bakıma çalışan deneyime yön veren ana aşama burası. Çalışan deneyimini tasarım düşüncesinin sağladığı kullanıcı yolculuğu haritalama ya da çalışan kişilikleri oluşturma araçları ile gerçekleştirebilirsiniz.

Çalışan deneyiminin haritasını çıkarmak, size bir çalışanın şirketle olan ilişkisi hakkında fikir verir. Çalışan işveren ilişkisi, çalışanın adaylığından başlayaran iş görüşmeleri, işe alım, oryantasyon, bağlılık, terfi, nihayetinde işten ayrılma ve sonrasında referans süreçleri içerisinde gerçekleşir. Bu yolculuk boyunca gerçekleşen her etkileşim yeni bir çalışan ve işveren personası oluşturmakta. Bu yüzden çalışan deneyimi tasarlanırken her kurum ve çalışan profiline göre özgün hazırlanmalı. Sadece çalışanların deneyimlerini değil İK departmanının ve yöneticilerin de dahil olduğu bir deneyim haritası çıkartmak çalışan deneyiminin farklı açılardan gelişmesini sağlar.

Gözlem, röportaj, izleme ve dinleme gibi empati uygulamaları sonrasında haritalama alıştırmaları ve beyin fırtınası yapmak tasarım düşüncesini geliştiren önemli adımlardan. Ancak kullanıcı araştırması, mülakatlar ve anketler gibi geri bildirim yolları sürdürülebilir çözümler ortaya çıkarabilmek adına şirket içinde çalışan yönetimiyle ilgili birim ve idari yapılanmaları etkileyecek güçteler.

Çalışanlarınızdan geri bildirim toplamanın birçok yaratıcı yolu vardır.  Elde edilen nicel ve nitel verilerin uyumlu bir karışımına sahip olduğunuzdan emin olmak için bu yöntemlerin bir kombinasyonunu kullanmak en iyisidir. Bu şekilde veri ve geri bildirimler kullanara çalışan deneyimi tasarımını gerçekleştiren birçok başarılı örnek var. Sizler için çalışan deneyimi tasarımlarından başarılı sonuç almış 3 örneği derledik.

Çalışan Deneyimi Örnekleri
Infogram

Çalışan Deneyiminden Sorumlu Departmanlar

Dünyada ve Türkiye’de işverenler çalışan deneyimine ait süreçleri dönemin şartlarına ve mevcut ekollere göre düzenleme ihtiyacı duymuşlar. Bu süreçte yer yer sabit modeller kullanılırken yer yer de özgün tasarımlara başvurulurmuş. Çok yakın tarihlere kadar çalışan deneyimi yönetimi insan kaynakları birimlerince üst düzey yöneticilerin belirlediği yol haritaları ile kurgulanmış. Daha sonraları müşteri deneyimi çıktılarından da yola çıkarak iç müşteri olarak düşünülen çalışanlar için de geçerli olması hayata geçirilmiş. Bu noktadan itibaren İK departmanlarına ek olarak halkla ilişkiler birimlerinin de sahnedeki yerlerini görebiliyoruz. Öyle ki son yıllarda tasarım düşüncesine artan önem artık çalışanların bireysel değerlendirilmesi söz konu haline gelince daha güncel ve özgün metodlar kullanılmaya başlandı. Gelinen süreç ve başarılı örneklerde göz önünde bulundurulduğunda çalışan deneyimi tasarımının artık sadece İK departmanlarının sorumluluğunda olmadığını söyleyebiliriz.

Çalışan Deneyiminin İK İçerisindeki Gelişimi
Infogram

2000’li yıllarda gelişen çalışan deneyimi tasarımları, kurgulandıkları stratejiler çevresinde farklı birim ve departmanlarla ilişkilendirildi. Alışılagelmiş insan kaynakları, halkla ilişkiler birimleri, personel müdürlükleri bir zaman sonra yerini yeni bir tasarımla iç iletişim birimlerine, çalışan direktörlerine ya da mutluluk müdürleri gibi operasyonel süreçleri çalışan odaklı çözen birimlere bıraktılar. 

Covid-19 ve Çalışan Deneyimi Tasarımı

Çalışan deneyimini küresel anlamda etkileyen koşullardan biri pandemi süreci oldu. Bu süreçte çalışan deneyimini analiz eden şirketlerden biri de Deloitte. Deloitte, “2021 Global İnsan Kaynakları Trendleri” adlı raporundan inceleyebileceğiniz, Türkiye de dahil toplam 99 ülkeyi kapsayan araştırması çalışan deneyimine dair önemli bulgular içermekte. 35’i Türkiye’den toplam 6000 çalışanın izlenimleri ile hazırladığı bu raporda Deloitte, özellikle pandeminin yarattığı koşulları, işveren ve çalışanın çalışma hayatındaki tasarımında neleri değiştirdiğine dikkat çekiyor. 

Öyle ki bizlere sunmak istediği ana başlık 2021 yılının küresel İnsan Kaynakları Trendleri. 5 ayrı başlıkta sıraladığı bu trendlerle çalışan deneyimi tasarımlarında neleri ele aldıklarını bizlere gösteriyor. 

Bu 5 başlık ile Deloitte bizlere neler önermiş gelin birlikte bakalım:

Deloitte 2021 Araştırma Raporu
Infogram

İçeriğimizin sonuna gelirken; çalışan deneyimi tasarımına ilişkin alet çantanızı doldurmuş olduğunuzu umut ediyoruz. Sonraki içeriklerimizde çalışanın yaşam döngüsündeki adımların nasıl tasarlandığını sizlerle paylaşacağız.

Oluşturulma Tarihi
22/3/22
Güncellenme Tarihi
23/3/22
No items found.

Öne Çıkanlar

No items found.

Space Konularımız

No items found.
No items found.
No items found.
Userspots Bülten
Her ay tasarım ve teknoloji üzerine yeni stiller, dijital ürünler, projeleriniz için kaynaklar, tasarım ilhamları ve daha fazlasına sahip bülten.
2300’den fazla kişinin kayıtlı olduğu kulübümüze katıl !
Başvuru için teşekkürler. En kısa sürede sizinle iletişime geçeceğiz.
Lütfen eksik bilgileri tamamlayıp, tekrar deneyin.